Podróż Belle France 2014 - Burgundia, Szampania i Pikardia

Leżące w departamencie Côte-d'Or miasto Dijon jest historyczną stolicą Burgundii. Liczy około 151 tys.mieszkańców i jest znaczącym ośrodkiem akademickim (5 uczelni wyższych, w których kształci się ponad 20 tys. studentów). Cała aglomeracja Dijon liczy około 238 tys. mieszkańców. Wśród miast partnerskich burgundzkiej stolicy znajdują się Białystok i Radom.

Choć pierwsze ślady osadnictwa sięgają epoki neolitu, to właściwe miasto powstało w epoce galo-romańskiej. Położone pomiędzy żyznymi wyżynami i bagnistymi nizinami rzeki Saony, ówczesne "Divio" zawdzięczało swą nazwę świętemu miejscu położonemu pomiędzy spływem niewielkich rzek Ouche i Suzon. Miasto, będące przede wszystkim miejscem tranzytu dóbr, rozwijało się powoli. W III wieku zostało otoczone murami. W czasie inwazji barbarzyńców, Saracenów i Normanów Dijon nie doznało większych zniszczeń. Dopiero w 1137 roku miasto zostało całkowicie zniszczone przez pożar. Odbudowane 20 lat później, stało się, począwszy od IX wieku, stolicą Księstwa Burgundii.

Znane w Średniowieczu, jako "miasto stu dzwonnic", przekształciło się w stolicę niezależnego państwa w 1384 roku. Sytuacja ta trwała około jednego wieku. Po śmierci księcia Karola Zuchwałego, wielkiego wroga królów Francji, Ludwik XI anektował księstwo i kazał wybudować w Dijon zamek, przekształcony później w więzienie. W roku 1477, po przyłączeniu księstwa do Korony Francuskiej, Dijon pozostało stolicą Burgundii i siedzibą stanów prowincji. W roku 1513, Szwajcarzy oblegali miasto,a gubernator prowincji Ludwik II de la Trémoille zakończył oblężenie przekupując wroga. W roku 1564 miasto gościło króla Francji Karola IX, który przybył tu wraz z dworem przy okazji objazdu kraju. Król i królowa-matka, Katarzyna Medycejska, usiłowali bezskutecznie przekonać gubernatora Burgundii, Gasparda de Saulx, który "oczyścił" prowincję z hugenotów podczas pierwszej wojny religijnej, aby zaaplikował pokojowy edykt z Amboise i pozwolił protestantom żyć w pokoju.

Za czasów ancien régime’u, prężnie rozwijał się handel, głównie dzięki wyrobowi win. W 1722 roku, został otwarty na uniwersytecie wydział prawa. Kolejne wydziały były następnie otwierane, aż do rewolucji francuskiej.

Wydobycie węgla i żelaza w Creusot, zakończenie budowy Kanału burgundzkiego w 1833 roku i otwarcie połączeń kolejowych z Paryżem i Lyonem w 1844 roku potwierdziło ważną rolę miasta, jako miejsca tranzytowego. Ta rola została umocniona przez otwarcie bazy lotniczej na kilka lat przed wybuchem I wojny światowej.

Troyes, leżące nad Sekwaną w regionie Szampania-Ardeny, w departamencie Aube jest historyczną stolicą Szampanii. Zespół miejski liczył 126 000 mieszkańców. Wśród miast partnerskich Troyes znajduje się nasza Zielona Góra.

W czasach rzymskich miasto, zwane wówczas Augustobona Tricassium, zamieszkiwane było przez galijskie plemię Trykassów, od których wywodzi się jego obecna nazwa. Miasto leżało przy starożytnej drodze Via Agrippa, zbudowanej w I wieku p.n.e. przez Marka Wipsaniusza Agryppę - polityka i generała, zięcia cesarza Oktawiana Augusta. W III wieku n.e. zostało schrystianizowane. W V wieku stanęło w obliczu najazdu Hunów pod wodzą Attyli, zostało ponoć oszczędzone dzięki odwadze biskupa Lupusa, późniejszego świętego, który ofiarował się jako zakładnik, by uratować miasto (choć wielu badaczy uważa to raczej za element hagiografii, a nie za fakt historyczny).

Troyes było w roku 878 miejscem powtórnej koronacji króla Akwitanii Ludwika II Jąkały (pierwsza odbyła się w Reims) przez papieża Jana VIII. W 889 roku, zostało splądrowane przez Normanów, a wkrótce znalazło się we władaniu hrabiów Szampanii. Dzięki ustanowionym przez nich jarmarkom, Troyes stało się ważnym ośrodkiem handlu europejskiego. Gdy w roku 1285 król Filip IV Piękny włączył Szampanię do domeny królewskiej Troyes utrzymało większość swych tradycyjnych przywilejów. W 1524 roku miasto przeżyło wielki pożar, który pochłonął ponad tysiąc budynków.

Po odbudowie, Troyes przeżywało rozkwit, czego wyrazem są dziś liczne zabytki architektoniczne z epoki renesansu. W okresie reformacji wielu mieszkańców Troyes przeszło na kalwinizm. W 1572 roku w mieście - podobnie jak w Paryżu - doszło do rzezi protestantów, a po wydaniu w 1682 roku przez Ludwika XIV edyktu z Fontainebleau społeczność protestancka opuściła Troyes. Wydarzenie to, podobnie jak nieprzerwanie trwające w mieście niepokoje i rosnące podatki spowodowały, że miasto utraciło na znaczeniu. Do czasu rewolucji francuskiej Troyes było stolicą Szampanii.

Ponowny rozwój miasta nastąpił dopiero w XIX wieku. W okresie rewolucji przemysłowej Troyes stało się stolicą francuskiego pończosznictwa i dziewiarstwa. Mimo,że w czasie XX wojny światowej Troyes było bombardowane, to historyczne centrum i zabytki nie ucierpiały.

Châlons-en-Champagne jest stolicą regionu Szampania-Ardeny i departamentu Marna. Do roku 1998 miasto nosiło nazwę Châlons-sur-Marne.

W Châlons zrobiliśmy sobie krótki postój w drodze do Reims,a ponieważ zaczęło mocno padać, całe zwiedzanie ograniczyło się do wnętrza średniowiecznego kościoła p.w. NMP i jego okolic.

W starożytności nosiło nazwę Civitas Catalaunorum. Na Polach Katalaunijskich odbyły się w pobliżu tego miasta dwie bitwy: w roku 274 – pomiędzy cesarzem rzymskim Aurelianem (Lucius Domitius Aurelianus Augustus) i cesarzem galijskim Tetrykusem I (Gaius Pius Esuvius Tetricus) oraz w 451 roku - pomiędzy rzymskim wodzem Aecjuszem Flawiuszem, któremu towarzyszyli Wizygoci pod wodzą swego króla Teodoryka I (który poległ w tej bitwie), a Hunami dowodzonymi przez ich króla Attylę z ich sojusznikami. Pierwsza bitwa położyła kres istnieniu cesarstwa galijskiego i do końca podporządkowała Galię Rzymowi, w drugiej zaś powstrzymano marsz Hunów na zachód. Miasto zostało schrystianizowane w I połowie IV wieku, a główną rolę w tym procesie odegrał jego pierwszy biskup, św. Memmie.  

W epoce karolińskiej dużą rolę w rozwoju miasta odegrał biskup Erchanré. Panujący w IX wieku król Franków Karol II Łysy nadał kilka przywilejów dla Kościoła w Châlons. W XI i XII wieku rozwój Châlons ulega przyspieszeniu. Duże znaczenie ma tu założenie opactwa Saint-Pierre-aux-Monts, kierowanego przez Richarda de Saint-Vanne, a także założenie przez biskupa Rogera III opactwa Kanoników Regularnych. W XII wieku biskupi Châlons osadzają na terenie diecezji cystersów i templariuszy. Miasto rozwija się gospodarczo, szczególnie prężna jest produkcja wyrobów włókienniczych. Tkaniny z Châlons, dzięki Kupcom genueńskim, zyskują renomę w całym basenie Morza Śródziemnego. Rozwojowi gospodarczemu towarzyszy też rozwój oświaty (szczególnie w okresie pontyfikatu Wilhelma z Champeaux) i rozkwit sztuki, której klejnotami z tej epoki są witraże zdobiące katedrę i kościół NMP. W okresie owego średniowiecznego rozkwitu zbudowano co najmniej 15 kościołów, 2 opactwa, 4 klasztory i 7 szpitali.  Wzrosło też znaczenie biskupa diecezjalnego. Podobnie, jak biskup Reims stał się on faktycznym panem miasta, w dużej mierze niezależnym od dziedzicznych hrabiów Szampanii. Z czasem, do godności biskupa dodano tytuł hrabiego. Biskup rezydował w swoim pałacu, podlegało mu więzienie, miał pieczę nad finansami i policją miejską. Gdy w roku 1304 Szampania została włączona do Korony Francuskiej, biskup zachował swoje prawa.

W XV wieku mieszczanom udaje się ograniczyć zakres władzy biskupa i poszerzyć swoje uprawnienia. W XV wieku miasto jest też oblegane przez Anglików, którzy wprawdzie nie zdobywają Châlons, lecz plądrują jego okolice. Zniszczenia powodują również wojny religijne w następnym stuleciu, przemarsze wojsk i rekwizycje zubożają mieszkańców. W czasie tej zawieruchy dziejowej miasto pozostaje zawsze wierne królowi Francji.

W epoce nowożytnej spada znaczenie włókiennictwa i garbarstwa w gospodarce Châlons, wzrasta natomiast rola handlu artykułami rolniczymi - pszenicą, wełną, winem, konopiami i skórami. Rozwijają się tez różne gałęzie rzemiosła. Po rewolucji francuskiej, w roku 1806, w Châlons zostaje powołana Cesarska Szkoła Sztuki i Rzemiosła. W 1814 roku miasto jest przez półtora miesiąca okupowane przez Rosjan. Châlons  było też na krótko okupowane przez Niemców we wrześniu 1914 roku. W czasie kampanii 1940 roku Châlons zostało 10 czerwca zbombardowane przez Luftwaffe, a dwa dni później zostało zajęte przez wojska niemieckie. Zostało wyzwolone 29 siepnia 1944 roku przez oddziały 3. Armii USA pod dowództwem gen. George’a Smitha Pattona Jra.

Liczące ok. 190.000 mieszkańców Reims jest miastem w regionie Szampania-Ardeny, w departamencie Marna. Położone jest w odległości ok. 160 km od Paryża nad rzeką Vesle.

Dzieje Reims sięgają czasów rzymskich. Na terenie miasta istniała wcześniej osada galijska Durocortorum. Była stolicą kraju Remów, a później rzymskiej prowincji Gallia Belgica. Odgrywała dużą rolę, gdyż krzyżowały się w niej liczne szlaki handlowe. Miasto zostało schrystianizowane w III wieku, a w roku 260 św. Sykstus z Reims założył tu biskupstwo. Konsul Jovinus odparł najazd Alemanów w 336 roku, lecz w roku 406 miasto zostało zdobyte przez Wandalów, zaś w roku 451 Hunowie obrócili je w perzynę. W roku 496 biskup Remigiusz ochrzcił w Reims króla Franków Chlodwiga I. W Reims odbywały się też koronacje późniejszych władców Francji. Miasto było także miejscem ważnych wydarzeń politycznych. Tu doszło do spotkania papieża Stefana II z królem Pepinem Krótkim oraz papieża Leona III z Karolem Wielkim. W roku 940 król Ludwik IV Zamorski nadał miasto i hrabstwo Reims to the arcybiskupowi Artaldusowi, zaś panujący w XII wieku Ludwik VII Młody nadał arcybiskupowi Wilhelmowi tytuł księcia i para.

W X wieku Reims stało się znaczącym ośrodkiem nauki i kultury. Arcybiskup Adalberon wraz z mnichem Gerbertem d’Aurillac (późniejszym papieżem Sylwestrem II) założyli szkoły, w których wykładano klasyczne "sztuki wyzwolone". W roku 1139 Ludwik VII nadał Reims statut miejski. W latach 1211-1300 wzniesiono gotycką katedrę.

Próbując zrealizować postanowienia traktatu z Troyes z 1420, odsuwającego od sukcesji Karola VII na rzecz króla Anglii, Anglicy podjęli nieudaną próbę opanowania Reims, udaremnioną przez wojska Joanny d”Arc. W roku 1461 Ludwik XI brutalnie stłumił rewoltę, która wybuchła w Reims po nałożeniu wysokiego podatku solnego.

Podczas francuskich wojen religijnych miasto stanęło w roku 1585 po stronie Ligi Katolickiej (Świętej Ligi), której przewodzili Gwizjusze, lecz po bitwie pod Ivry w roku 1590 podporządkowało się królowi Henrykowi IV. Po klęsce Napoleona I Bonaparte wojska zwycięskiej koalicji okupowały Reims, zaś po wojnie francusko-pruskiej z lat 1870-1871, do czasu spłaty przez Francje przewidzianej układem pokojowym kontrybucji, urzędował tu narzucony przez Prusy gubernator i stacjonował pruski garnizon.

Reims doznało bardzo poważnych zniszczeń w czasie I wojny światowej w wyniku niemieckiego ostrzału i pożarów. Mocno uszkodzona została wówczas historyczna gotycka katedra w centrum miasta. Zniszczenia przyniosły też działania w czasie II wojny światowej, lecz nie były one tak duże, jak poprzednie. 7 maja 1945 roku w kwaterze głównej gen. Dwighta Davida Eisenhowera w Reims Niemcy podpisali akt bezwarunkowej kapitulacji przed Aliantami, kończący działania wojenne w Europie. Ceremonia ta została na życzenie Stalina powtórzona następnego dnia w dzielnicy Karlshorst w Berlinie.

Compiègne to miejscowość w regionie Pikardia, w departamencie Oise, trwale wpisana w historię Francji. W Compiègne miało miejsce wiele ważnych wydarzeń historycznych. W miejscowości tej:

- w  roku 665 święty Wilfrid wyświęcił biskupa Yorku,
- w roku 888 Odo, książę Paryża został koronowany na króla Franków,
- 23 maja 1430 roku, podczas wojny stuletniej,  Joanna d'Arc dostała się do niewoli angielskiej,
- w 1630 roku zesłano tu Marię Medycejską za próby spiskowania przeciw kardynałowi Richelieu,
- 11 listopada 1918 roku podpisano zawieszenie broni kończące I woję światową,
- 22 czerwca 1940 roku pokonana Francja skapitulowała przed Niemcami.

Miasto było ponadto miejscem rezydencji cesarza Napoleona III Bonaparte.

Warto wspomnieć, że jednym z miast partnerskich  Compiègne jest nas Elbląg.

Beauvais było znane za czasów rzymskich, jako Caesaromagus. W późniejszych wiekach używano łacińskiej nazwy Bellovacum, wziętej od nazwy belgijskiego plemienia Bellowaków. W swoim dziele o podboju Galii (De Bello Gallico) Juliusz Cezar wspomina o ufortyfikowanym mieście Bratuspantium w kraju Bellowaków, które niektórzy historycy utożsamiają z dzisiejszym Beauvais. Inni jednakże sądżą, że wspomniane przez Cezara miasto to raczej dzisiejsze Vendeuil-Caply lub Bailleul sur Thérain. W IX wieku miasto uzyskało status hrabstwa, które około roku 1013 przeszło w ręce biskupów Beauvais, którzy od XII wieku byli także parami Francji, Podczas koronacji królów francuskich biskup Beauvais nosił płaszcz królewski i wraz z biskupem Langres przedstawiał koronowanego monarchę ludziom.

W 1346 roku miasto musiało bronić się przed Anglikami, którzy ponownie oblegli je w 1433 roku. W roku 1472 Beauvais oblegał bezskutecznie książę Burgundii Karol I Zuchwały. Oblężenie to stało się sławne z racji bohaterstwa uczestniczących w obronie kobiet, którym przewodziła Jeanne Laisné (znana, jako Jeanne Hachette). Upamiętnia to doroczna procesja w dniu 14 października, podczas której kobiety mają pierwszeństwo przed mężczyznami.

W średniowieczu w Beauvais rozwinęło się tkactwo, zaś w XVII wieku miasto zasłynęło z produkcji gobelinów w manufakturze, którą założył i którą kierował Jean-Baptiste Colbert, minister finansów króla Ludwika XIV. Manufaktura ta największą sławę zyskała w XVIII wieku, gdy jej dyrektorem artystycznym był malarz i grawer Jean-Baptiste Oudry.

W czasie rewolucji przemysłowej w XIX wieku Beauvais, wierne tradycyjnemu rzemiosłu tkackiemu, pozostało nieco w tyle i rozwijało się wolniej od sąsiednich miast. Linia kolejowa łącząca Beauvais z Paryżem została otwarta dopiero w 1876 roku. W tym czasie powstało też wiele nowych budynków publicznych, wytyczono nowe ulice i bulwary, a centrum miasta zostało przebudowane. Na przedmieściach powstały zakłady przemysłowe.